Een korte geschiedenis van de loge Ken Uzelven in Utrecht

In de tweede helft van de 19e eeuw ontstonden bewegingen die zich sterk maakten voor gelijke rechten voor vrouwen. Hoewel de vrijmetselarij in die tijd uitsluitend een mannenzaak was, werd een Franse vrouw en voorstander van gelijke rechten, Maria Deraismes, ingewijd als vrijmetselaar in een loge in de omgeving van Parijs. In 1893 richtte zij samen met de vooruitstrevend denkende vrijmetselaar Georges Martin de Grande Loge Symbolique Ecossaise de France “Le Droit Humain” op, een organisatie of ‘orde’ die openstond en nog steeds openstaat voor iedereen, ongeacht geslacht, ras, afkomst of overtuiging.

De eerste grondregel van deze Orde luidt: De Internationale Orde der Gemengde Vrijmetselarij ‘Le Droit Humain’ erkent de gelijkheid van man en vrouw. Door het uitdragen van Le Droit Humain (Het Menselijk Recht) wil de Orde bereiken dat uiteindelijk over de gehele wereld alle mensen in gelijke mate maatschappelijke gerechtigheid zullen genieten binnen een mensheid die in vrije en broederlijke gemeenschappen georganiseerd is.

In Nederland werden op 18 juni 1904 de eerste leden van de Orde ingewijd. De Utrechtse loge ‘Ken Uzelven’ van deze internationale Orde werd opgericht in 1919, het jaar waarin de Nederlandse organisatie van Le Droit Humain de status van federatie kreeg. De loge nr. 771 Ken Uzelven ontving haar charter pas in 1927.

Charter van Loge ‘Ken Uzelven’

Vrijwel vanaf het begin werkt Ken Uzelven met het Nederlands Rituaal, dat in 1920 werd opgesteld en ingevoerd door H.J. van Ginkel. Dit rituaal, waarin Franse en Engelse invloeden terug te vinden zijn, is verwant aan het rituaal van de Nederlandse vrijmetselarij voor mannen onder de Orde Het Groot-Oosten der Nederlanden. Dit rituaal wordt uitsluitend gebruikt in de Nederlandse Federatie van de Orde Le Droit Humain.

In Bilthoven werd in 1930 een logegebouw voor de gemengde vrijmetselarij gebouwd in opdracht van mevrouw Van Blommestein-Land, die afkomstig was uit Nederlands-Indië. In het gebouw aan de Julianalaan 102, nabij de spoorlijn Bilthoven – Zeist, werkte de loge Ken Uzelven tot aan de Tweede Wereldoorlog. Onder de bezetting werden de vrijmetselaarsloges verboden en gesloten. Het gebouw werd geconfisqueerd en was na de oorlog niet meer beschikbaar voor de loge. Het is in 1957 gesloopt.

Tekening plattegrond Logebouw Bilthoven

Na de Tweede Wereldoorlog verhuisde de loge naar Utrecht. Het interieur van het logegebouw van de Utrechtse vrijmetselaars aan de Lange Jufferstraat 4 was tijdens de oorlog ernstig vernield. Na het herstel van het gebouw is Loge Ken Uzelven daar opnieuw gaan samenkomen.

Foto van interieur van de Utrechtse vrijmetselaars